Nevşehir

Nevşehir, eski adıyla Muskara, antik Nyssa, Türkiye'nin İç Anadolu bölgesindeki Nevşehir ilinin bir şehri ve başkent ilçesidir. 2000 nüfus sayımına göre ilçenin nüfusu 105.078 olup bunun 67.864'ü Nevşehir ilinde yaşamaktadır. İlçe 535 km²'lik (207 sq mi) bir alanı kaplamaktadır ve kasaba, ortalama 1.224 m (4.016 ft) yükseklikte yer almaktadır. Tarihsel olarak Nevşehir, Hititler tarafından Kızılırmak (antik Halys) vadisinde, Kahveci Dağı'nın eteklerinde kurulmuş, Nyssa adı verilen küçük bir köydü. Daha sonra M.Ö. 546'da Pers imparatoru Büyük Kiros'un eline geçen Asurluların egemenliğine girmiştir. M.Ö. 333 yılında Büyük İskender Persleri yendi. İmparatorluğunun çöküşünden sonra başkenti Mazaka (bugünkü Kayseri) olan Kapadokya Krallığı kuruldu. Nyssa, MÖ 1. yüzyılda Romalıların bölgeyi işgal etmesiyle Roma imparatorluğunun bir parçası oldu. Yüzyıllar sonra Bizanslılar tarafından yönetilmiştir. Hıristiyan ilahiyatçı ve Nyssa'lı aziz Gregory, MS 4. yüzyılın sonlarında Nyssa'nın piskoposuydu. Kayalara oyulmuş kiliselerin çoğu Hıristiyanlığın bu ilk yıllarından kalmadır. Yeraltı sığınakları başlangıçta Romalıların zulmünden kaçmak için inşa edilmişti. Büyük Konstantin döneminde Hristiyanlık devlet dini haline geldiğinde bu barınaklar Arapların veya Sasaniler'in akınları sırasında amacına hizmet etmişti. 1071 yılındaki Malazgirt Savaşı'nda (bugünkü Malazgirt), Bizans imparatoru IV. Romanos, Selçuklu Sultanı Alp Arslan'a yenildi. Nyssa, Selçuklu imparatorluğunun bir parçası oldu. 1308 yılında bu imparatorluk çökünce Nyssa, İlhanlı Moğollarının kontrolüne girdi. Osmanlı padişahı I. Selim, Dulkadir Beyliği'ni yıkınca Nyssa Osmanlı İmparatorluğu'nun bir parçası oldu ve adı "Muskara" olarak değiştirildi. 18. yüzyılın başlarına kadar nispeten önemsiz bir yerleşim yeri olarak kaldı. Bugünkü şehir, kuruluşunu Sultan III. Ahmed'in sadrazam ve damadı, Muskara'da doğan ve bu nedenle şehir olarak inşasına büyük ilgi gösteren Nevşehirli Damat İbrahim Paşa'ya borçludur. Eskiden Ürgüp kazasının idaresi altında bulunan, sadece 18 haneli küçük köy, camilerin (Kurgunlu Camii), çeşmelerin, okulların, imaretlerin, hanların ve hamamların inşa edilmesiyle hızla dönüşmüş ve ismi de değiştirilmiştir. Muskara'dan "Nevşehir"e; (Farsça ve Osmanlı Türkçesinde Yeni Şehir anlamına gelir). Bugün ; Şehir, başkent Ankara'ya 290 km (180 mil) uzaklıkta yer alır ve Kapadokya'nın tarihi bölgesinde yer alır. Göreme'nin yeraltı sığınaklarına, peribacalarına, manastırlara, kervansaraylara ve Göreme'nin ünlü kayaya oyulmuş kiliselerine yakınlığı nedeniyle kentin geleneksel ana gelir kaynakları olan halı dokuma ve bağcılık yerini turizme bırakmıştır.